5. Sınıf Fen Bilimleri Dersi / Işığın ve Sesin Yayılması
IŞIK NEDİR - IŞIK NASIL YAYILIR?
Çevremizdeki cisimleri sahip olduğumuz beş duyu organımızla tanıyıp algılamaya çalışırız Bu organlarımızdan en önemlilerinden biri de gözümüzdür. Çünkü çevremizde meydana gelen bir çok şeyi görerek tanır ve onlar hakkında fikir ediniriz. Görme olayı ise tamamen ışıkla gerçekleşir. Etrafımızdaki cisimlerden bir kısmı ışık yayarak görünürler (Güneş, yıldızlar, yanan kağıt, lamba, ateş böceği gibi) Ayrıca ışık yaymadıkları halde ışık kaynaklarından yayılan ışığı yansıtarak görünen cisimler de vardır. (Çiçekler ev masa sıra gibi) İşte cisimleri görmemizi sağlayan göze gelerek bize algılatan enerjiye ışık diyoruz.
Işık Kaynakları
Hangi ortamda olursa olsun gece ve gündüz kendiliğinden ışık yayarak görülebilen cisimlere ışık kaynağı denir. Işık kaynakları yapılarına göre sıcak (akkor) ışık kaynakları ve soğuk (akkor olmayan) ışık kaynakları olmak üzere ikiye ayrılır
Sıcak ışık kaynakları ısı yoluyla ışık yayan (Güneş, mum alevi, ampul, kızgın teller gibi) kaynaklardır Soğuk ışık kaynakları ise elektrik ve manyetik etkilerle ışık veren (Flüoresan, lamba, ateş böceği gibi) kaynaklardır
Üzerine düşen ışığı geçirip geçirmemelerine göre Maddeler üç kısım da incelenir Üzerlerine düşen ışığı tamamıyla geçirebilen cam, su, ve hava gibi maddelere saydam maddeler denir Üzerlerine düşen ışığın bir kısmını geçiren maddelere yarı saydam madde denir. Buzlu cam yağlı kağıt gibi ortamlar da yarı saydam maddelerdir. Bir de ışığı hiç geçirmeyen bakır, kitap, duvar gibi maddeler vardır ki bunlara saydam olmayan maddeler denir.
Işık Nasıl Yayılır
ışık kaynaklarından yayılan ışınlar homojen ortam içerisinde doğru boyunca ilerler. Işığın ilerlemesi için ortama ihtiyaç yoktur. Işık homojen saydam ortam içerisinde sabit hızla yayılır ve ışık hızı ortama göre değişir. Işığın boşlukta yayılma hızı yaklaşık olarak saniyede üç yüz bin kilometredir (V = 3.108 m/s) Işık ışınlarının bir yılda gittikleri (946 1012 km) uzaklığa bir
ışık yılı denir.
Tam Gölge Yarı Gölge
Kaynaklardan yayılan ışınlar ortamda ilerlerken saydam olmayan cisimler üzerine düşerlerse cisimleri geçemediklerinden dolayı cisimlerin arka tarafında karanlık bölgeler oluşur. Meydana gelen bu karanlık bölgeye gölge denir Gölgenin şekli saydam olmayan cismin şeklinin en büyük kesiti gibidir. Bunun sebebi noktasal ışık kaynağından çıkan ışığın doğrusal olarak yayılmasıdır Kare küp şeklindeki cisimlerin gölgesi kare; daire ve küre şeklindeki cisimlerin gölgeleri de dairesel olur.ışık kaynağından çıkan ışınların hiç düşmediği bölgelere tam gölge kaynağın bazı bölgelerinden ışık düşüp bazı gölgelerin den ışık düşmediği bölgelere de yarı gölge denir. Gece oynanan maçlarda sporcuların üç dört tane gölgelerinin olması yarı gölgeye güzel bir örnektir Dört gölgenin oluştuğu alana ışık düşmesine rağmen diğer bölgeler daha aydınlık olduğundan o b
Çevremizdeki cisimleri sahip olduğumuz beş duyu organımızla tanıyıp algılamaya çalışırız Bu organlarımızdan en önemlilerinden biri de gözümüzdür. Çünkü çevremizde meydana gelen bir çok şeyi görerek tanır ve onlar hakkında fikir ediniriz. Görme olayı ise tamamen ışıkla gerçekleşir. Etrafımızdaki cisimlerden bir kısmı ışık yayarak görünürler (Güneş, yıldızlar, yanan kağıt, lamba, ateş böceği gibi) Ayrıca ışık yaymadıkları halde ışık kaynaklarından yayılan ışığı yansıtarak görünen cisimler de vardır. (Çiçekler ev masa sıra gibi) İşte cisimleri görmemizi sağlayan göze gelerek bize algılatan enerjiye ışık diyoruz.
Işık Kaynakları
Hangi ortamda olursa olsun gece ve gündüz kendiliğinden ışık yayarak görülebilen cisimlere ışık kaynağı denir. Işık kaynakları yapılarına göre sıcak (akkor) ışık kaynakları ve soğuk (akkor olmayan) ışık kaynakları olmak üzere ikiye ayrılır
Sıcak ışık kaynakları ısı yoluyla ışık yayan (Güneş, mum alevi, ampul, kızgın teller gibi) kaynaklardır Soğuk ışık kaynakları ise elektrik ve manyetik etkilerle ışık veren (Flüoresan, lamba, ateş böceği gibi) kaynaklardır
Üzerine düşen ışığı geçirip geçirmemelerine göre Maddeler üç kısım da incelenir Üzerlerine düşen ışığı tamamıyla geçirebilen cam, su, ve hava gibi maddelere saydam maddeler denir Üzerlerine düşen ışığın bir kısmını geçiren maddelere yarı saydam madde denir. Buzlu cam yağlı kağıt gibi ortamlar da yarı saydam maddelerdir. Bir de ışığı hiç geçirmeyen bakır, kitap, duvar gibi maddeler vardır ki bunlara saydam olmayan maddeler denir.
Işık Nasıl Yayılır
ışık kaynaklarından yayılan ışınlar homojen ortam içerisinde doğru boyunca ilerler. Işığın ilerlemesi için ortama ihtiyaç yoktur. Işık homojen saydam ortam içerisinde sabit hızla yayılır ve ışık hızı ortama göre değişir. Işığın boşlukta yayılma hızı yaklaşık olarak saniyede üç yüz bin kilometredir (V = 3.108 m/s) Işık ışınlarının bir yılda gittikleri (946 1012 km) uzaklığa bir
ışık yılı denir.
Tam Gölge Yarı Gölge
Kaynaklardan yayılan ışınlar ortamda ilerlerken saydam olmayan cisimler üzerine düşerlerse cisimleri geçemediklerinden dolayı cisimlerin arka tarafında karanlık bölgeler oluşur. Meydana gelen bu karanlık bölgeye gölge denir Gölgenin şekli saydam olmayan cismin şeklinin en büyük kesiti gibidir. Bunun sebebi noktasal ışık kaynağından çıkan ışığın doğrusal olarak yayılmasıdır Kare küp şeklindeki cisimlerin gölgesi kare; daire ve küre şeklindeki cisimlerin gölgeleri de dairesel olur.ışık kaynağından çıkan ışınların hiç düşmediği bölgelere tam gölge kaynağın bazı bölgelerinden ışık düşüp bazı gölgelerin den ışık düşmediği bölgelere de yarı gölge denir. Gece oynanan maçlarda sporcuların üç dört tane gölgelerinin olması yarı gölgeye güzel bir örnektir Dört gölgenin oluştuğu alana ışık düşmesine rağmen diğer bölgeler daha aydınlık olduğundan o b
Yorumlar
Yorum Gönder