7. Sınıf Fen ve Teknoloji / Hücre
Hücre ,
Hücre canlıların en küçük yapı birimidir.
Hücre genel olarak 3 ana bölümden oluşur.
Hücre zarı
Sitoplazma ( stoplazma da denebilir. )
Ve çekirdektir.
Hücre zarı canlı , esnek ve Seçici geçirgendir. Seçici geçirgenliği sayesinde hücreye iyi maddelleri alıp kötü madddeleri hücreden dışarı atar .
Sitoplazma çekirdek ile hücre zarının arasında bulunur. Sitoplazma akışkan., yarı saydam ve canlıdır. Yumurta akı kıvamındadır. İçinde organelleri ve çekirdeği bulundurur.
Çekirdek hücrenin ana merkezidir. Içinde DNA ve bazı kalıtsal yapılar bulunur.
Organeller
Ribozom: Hücre içinde protein sentezi yapar. Zarsızdır.
• Karaciğer gibi protein sentezinin çokça yapıldığı hücrelerde ribozom sayısı normalden daha fazla olur.
Endoplâzmik Retikulum: Sitoplâzma içinde madde iletimini sağlayan kanallar sistemidir. Ayrıca bazı maddeleri depo eder.
Golgi Cisimciği (Aygıtı): Üst üste dizilmiş yassı keseler şeklindedir. Hücre içinde salgı üretimi ve madde paketlenmesinde görev alır.
• Tükürük, süt ve ter bezi gibi salgı maddelerinin üretildiği organlarda golgi aygıtı sayıca fazla olur.
Lizozom: Hücre içi sindiriminde görevlidir. Bakteriler, mavi-yeşil algler (su yosunu) ve alyuvarlar hariç bütün hücrelerde bulunur.
Koful: Hücre içinde atık madde, su ve besin depolayan kese şeklindeki yapılardır. Bitki hücrelerinde büyük, hayvan hücrelerinde ise küçüktür. Yaşlanmış hücrelerde kofullar büyük ve az olur.
Sentrozom: Yalnızca hayvan hücrelerinde vardır. Hücre bölünmesinde görev alır.
Mitokondri: Hücre içinde oksijenli solunum yapar. Hücreye gerekli enerjiyi sağlar. Çift katlı zarla çevrilidir.
• Karaciğer, kas ve sinir hücreleri, fazla miktarda enerji kullandığından çok sayıda mitokondri içerir.
Plâstitler: Plâstitler yalnızca bitki hücrelerinde bulunur.
Üç çeşit plâstit vardır; kloroplâst, kromoplâst ve lökoplâst.
Kloroplâstlar Bitkiye yeşil renk verir. Yapısındaki klorofil sayesinde, fotosentez yaparak besin ve oksijen üretir.
Kromoplâstlar Bitkilere sarı, turuncu ve kırmızı renkleri verir. Kök, çiçek, meyve ve tohum gibi yapılarda bulunur.
Lökoplâstlar Renksiz plâstitlerdir. Bitkilerin ışık görmeyen kök, yumru ve tohum gibi kısımlarında
bulunur. Patates yumrularında, tahılların tohumlarında, nişasta, yağ ve protein depolar.
Hücre Çekirdeği
Hücre çekirdeği, bakteri, alyuvar ve mavi yeşil algler hariç, bütün hayvan ve bitki hücrelerinde vardır.
Sitoplâzma içindeki en büyük yapıdır. Hücrenin çoğalma, büyüme, onarım ve canlılık olaylarını yönetir.
DNA Nedir?
Hücrenin kontrolü, büyüme ve gelişimi DNA tarafından yürütülür. DNA, organik baz, şeker ve fosfattan oluşmuş çift zincirli büyük bir moleküldür. Çekirdekli hücrelerde, DNA`lar çekirdekte, kloroplâstta ve mitokondrilerde bulunur.
Bitki ve Hayvan Hücrelerinin Benzerlikleri :
1- Çıplak gözle görülemeyip mikroskoplarla görülürler.
2- Hücre zarı bulunur.
3- Sitolazma bulunur.
4- Çekirdek bulunur.
5- Koful bulunur.
6- Mitokondri bulunur.
7- Ribozom bulunur.
8- Endoplazmik retikulum bulunur.
9- Golgi aygıtı (cisimciği) bulunur.
Bitki ve Hayvan Hücreleri Arasındaki Farklar :
Bitki Hücresi Hayvan Hücresi
1- Hücre zarının dışında hücre 1- Hücre zarının dışında hücre duvarı vardır. duvarı bulunmaz.
2- Şekilleri genelde köşelidir. 2- Şekilleri genelde yuvarlaktır.
3- Sentrozom bulunmaz. 3- Sentrozom bulunur.
4- Kofulları büyük ve az sayıdadır. 4- Kofulları küçük ve çok sayıdadır.
5- Genelde lizozom bulunmaz. 5- Genelde lizozom bulunur.
Hücre canlıların en küçük yapı birimidir.
Hücre genel olarak 3 ana bölümden oluşur.
Hücre zarı
Sitoplazma ( stoplazma da denebilir. )
Ve çekirdektir.
Hücre zarı canlı , esnek ve Seçici geçirgendir. Seçici geçirgenliği sayesinde hücreye iyi maddelleri alıp kötü madddeleri hücreden dışarı atar .
Sitoplazma çekirdek ile hücre zarının arasında bulunur. Sitoplazma akışkan., yarı saydam ve canlıdır. Yumurta akı kıvamındadır. İçinde organelleri ve çekirdeği bulundurur.
Çekirdek hücrenin ana merkezidir. Içinde DNA ve bazı kalıtsal yapılar bulunur.
Organeller
Ribozom: Hücre içinde protein sentezi yapar. Zarsızdır.
• Karaciğer gibi protein sentezinin çokça yapıldığı hücrelerde ribozom sayısı normalden daha fazla olur.
Endoplâzmik Retikulum: Sitoplâzma içinde madde iletimini sağlayan kanallar sistemidir. Ayrıca bazı maddeleri depo eder.
Golgi Cisimciği (Aygıtı): Üst üste dizilmiş yassı keseler şeklindedir. Hücre içinde salgı üretimi ve madde paketlenmesinde görev alır.
• Tükürük, süt ve ter bezi gibi salgı maddelerinin üretildiği organlarda golgi aygıtı sayıca fazla olur.
Lizozom: Hücre içi sindiriminde görevlidir. Bakteriler, mavi-yeşil algler (su yosunu) ve alyuvarlar hariç bütün hücrelerde bulunur.
Koful: Hücre içinde atık madde, su ve besin depolayan kese şeklindeki yapılardır. Bitki hücrelerinde büyük, hayvan hücrelerinde ise küçüktür. Yaşlanmış hücrelerde kofullar büyük ve az olur.
Sentrozom: Yalnızca hayvan hücrelerinde vardır. Hücre bölünmesinde görev alır.
Mitokondri: Hücre içinde oksijenli solunum yapar. Hücreye gerekli enerjiyi sağlar. Çift katlı zarla çevrilidir.
• Karaciğer, kas ve sinir hücreleri, fazla miktarda enerji kullandığından çok sayıda mitokondri içerir.
Plâstitler: Plâstitler yalnızca bitki hücrelerinde bulunur.
Üç çeşit plâstit vardır; kloroplâst, kromoplâst ve lökoplâst.
Kloroplâstlar Bitkiye yeşil renk verir. Yapısındaki klorofil sayesinde, fotosentez yaparak besin ve oksijen üretir.
Kromoplâstlar Bitkilere sarı, turuncu ve kırmızı renkleri verir. Kök, çiçek, meyve ve tohum gibi yapılarda bulunur.
Lökoplâstlar Renksiz plâstitlerdir. Bitkilerin ışık görmeyen kök, yumru ve tohum gibi kısımlarında
bulunur. Patates yumrularında, tahılların tohumlarında, nişasta, yağ ve protein depolar.
Hücre Çekirdeği
Hücre çekirdeği, bakteri, alyuvar ve mavi yeşil algler hariç, bütün hayvan ve bitki hücrelerinde vardır.
Sitoplâzma içindeki en büyük yapıdır. Hücrenin çoğalma, büyüme, onarım ve canlılık olaylarını yönetir.
DNA Nedir?
Hücrenin kontrolü, büyüme ve gelişimi DNA tarafından yürütülür. DNA, organik baz, şeker ve fosfattan oluşmuş çift zincirli büyük bir moleküldür. Çekirdekli hücrelerde, DNA`lar çekirdekte, kloroplâstta ve mitokondrilerde bulunur.
Bitki ve Hayvan Hücrelerinin Benzerlikleri :
1- Çıplak gözle görülemeyip mikroskoplarla görülürler.
2- Hücre zarı bulunur.
3- Sitolazma bulunur.
4- Çekirdek bulunur.
5- Koful bulunur.
6- Mitokondri bulunur.
7- Ribozom bulunur.
8- Endoplazmik retikulum bulunur.
9- Golgi aygıtı (cisimciği) bulunur.
Bitki ve Hayvan Hücreleri Arasındaki Farklar :
Bitki Hücresi Hayvan Hücresi
1- Hücre zarının dışında hücre 1- Hücre zarının dışında hücre duvarı vardır. duvarı bulunmaz.
2- Şekilleri genelde köşelidir. 2- Şekilleri genelde yuvarlaktır.
3- Sentrozom bulunmaz. 3- Sentrozom bulunur.
4- Kofulları büyük ve az sayıdadır. 4- Kofulları küçük ve çok sayıdadır.
5- Genelde lizozom bulunmaz. 5- Genelde lizozom bulunur.
Yorumlar
Yorum Gönder