Mercekler-7.Sınıf Konu Anlatımı
MERCEKLER
En az bir yüzü küresel olan saydam cisimlere mercek denir. İnce kenarlı (yakınsak) ve kalın kenarlı (ıraksak) olmak üzere iki çeşittir.
a) İnce Kenarlı (Yakınsak) Mercekler
• Kenarları ortasına göre ince olan merceklerdir.
• İnce kenarlı merceklerde görüntü büyüktür.
• İnce kenarlı mercekler belli bir mesafede cisimlerin düz ve büyük bir görüntüsünü verdiğinden kuyumcular, antikacılar ve araştırmacılar bu mercekleri büyüteç olarak kullanırlar.
• Hipermetrop (yakını görememe) göz kusurunun düzeltilmesinde kullanılır.
• İnce kenarlı merceğe paralel olarak gelen ışınlar kırıldıktan sonra bir noktada toplanır. Işınların toplandığı bu noktaya ince kenarlı merceğin odak noktası denir.
b) Kalın Kenarlı (Iraksak) Mercekler
• Kenarları ortasına göre kalın olan merceklerdir.
• Kalın kenarlı merceklerde görüntü küçüktür.
• Daha geniş bir alanın görülmesini sağlarlar.
• Miyop (uzağı görememe) göz kusurunun düzeltilmesinde kullanılır.
• Kalın kenarlı merceğe paralel olarak gelen ışınlar bir noktadan çıkıyormuş gibi dağılarak kırılır. Kırılan ışınlarının uzantılarının kesiştiği noktaya kalın kenarlı merceğin odak noktası denir.
3. MERCEKLERİN KULLANIM ALANLARI
Gözlük, kontak lens gibi araçlarda mercekler kullanılır.
Mikroskop, teleskop, dürbün, el feneri, ışıldak gibi araçlarda da mercek ve birden fazla mercekten oluşan mercek sistemleri bulunur.
NOT: İnce kenarlı mercekler ışığı bir noktada toplar. İnce kenarlı merceklerin bu özelliğinden yararlanarak güneş ışınlarını kâğıdın üzerinde toplanabilir ve kâğıdın
yanması sağlanabilir.
Benzer şekilde çevreye gelişigüzel bırakılmış cam ve şişe kırıkları veya içerisinde su bulunan pet şişeler çok sıcak ve kurak iklimlerde ince kenarlı mercek (büyüteç) etkisi yaparak yangınlara sebep olabilir. Ülkemizin en önemli sorunlarından biri olan orman yangınlarına karşı duyarlı olmalıyız. Mercek görevi görebilecek olan cam şişe vb. çöpleri gelişigüzel atmamalıyız.
En az bir yüzü küresel olan saydam cisimlere mercek denir. İnce kenarlı (yakınsak) ve kalın kenarlı (ıraksak) olmak üzere iki çeşittir.
a) İnce Kenarlı (Yakınsak) Mercekler
• Kenarları ortasına göre ince olan merceklerdir.
• İnce kenarlı merceklerde görüntü büyüktür.
• İnce kenarlı mercekler belli bir mesafede cisimlerin düz ve büyük bir görüntüsünü verdiğinden kuyumcular, antikacılar ve araştırmacılar bu mercekleri büyüteç olarak kullanırlar.
• Hipermetrop (yakını görememe) göz kusurunun düzeltilmesinde kullanılır.
• İnce kenarlı merceğe paralel olarak gelen ışınlar kırıldıktan sonra bir noktada toplanır. Işınların toplandığı bu noktaya ince kenarlı merceğin odak noktası denir.
b) Kalın Kenarlı (Iraksak) Mercekler
• Kenarları ortasına göre kalın olan merceklerdir.
• Kalın kenarlı merceklerde görüntü küçüktür.
• Daha geniş bir alanın görülmesini sağlarlar.
• Miyop (uzağı görememe) göz kusurunun düzeltilmesinde kullanılır.
• Kalın kenarlı merceğe paralel olarak gelen ışınlar bir noktadan çıkıyormuş gibi dağılarak kırılır. Kırılan ışınlarının uzantılarının kesiştiği noktaya kalın kenarlı merceğin odak noktası denir.
3. MERCEKLERİN KULLANIM ALANLARI
Gözlük, kontak lens gibi araçlarda mercekler kullanılır.
Mikroskop, teleskop, dürbün, el feneri, ışıldak gibi araçlarda da mercek ve birden fazla mercekten oluşan mercek sistemleri bulunur.
NOT: İnce kenarlı mercekler ışığı bir noktada toplar. İnce kenarlı merceklerin bu özelliğinden yararlanarak güneş ışınlarını kâğıdın üzerinde toplanabilir ve kâğıdın
yanması sağlanabilir.
Benzer şekilde çevreye gelişigüzel bırakılmış cam ve şişe kırıkları veya içerisinde su bulunan pet şişeler çok sıcak ve kurak iklimlerde ince kenarlı mercek (büyüteç) etkisi yaparak yangınlara sebep olabilir. Ülkemizin en önemli sorunlarından biri olan orman yangınlarına karşı duyarlı olmalıyız. Mercek görevi görebilecek olan cam şişe vb. çöpleri gelişigüzel atmamalıyız.
Yorumlar
Yorum Gönder